wtorek, 29 lipca 2014

Tęczowe podróże: Tęczowe ciekawostki...

 RAMADAN...


Ramadan jest to miesiąc w którym zesłano Koran jako przewodnik dla ludzi i
jasny znak dla odróżnienia prawdy od fałszu. Rozpoczęcie postu wyznacza nów
księżyca.
Islam
został zbudowany na pięciu filarach: szahady (wyznanie wiary), wykonywaniu
modlitw, jałmużny, pielgrzymki i właśnie postu w miesiącu ramadanie.
"...To jest miesiąc Ramadan, w którym został zesłany
Kur'an - droga prosta dla ludzi i jasne dowody drogi prostej. Kogo z was
zastanie ten miesiąc, to niech pości w tym czasie. A ten, kto jest chory lub w
podróży, to przez pewną liczbę innych dni. Bóg chce dać wam ulgę, a nie chce
dla was utrudnienia, chce, żebyście dopełnili tę liczbę i żebyście głosili
wielkość Boga za to, że On poprowadził was drogą prostą. Być może będziecie
wdzięczni!..."
Ramadan jest dziewiątym miesiącem roku w kalendarzu
muzułmańskim. Nazwa jego oznacza Palący - to ślad, że niegdyś odnosił się do
miesiąca letniego. Z chwilą wprowadzenia ery muzułmańskiej wprowadzono
kalendarz księżycowy. Ramadan zaczął się przesuwać co roku o jedenaście dni,
gdyż o tyle rok księżycowy jest krótszy od słonecznego. W ten sposób Ramadan
wędruje powoli wstecz przez wszystkie pory roku, sprawiedliwie rozdzielając
związane z nim wyrzeczenia wśród muzułmanów zamieszkujących różne strefy
geograficzne. Ramadan bowiem jest miesiącem wielkiego postu w islamie.
Najistotniejsza jest intencja muzułmańskiego postu. Nie jest to praktyka
umartwiania się ani zaprzeczenia prawom ciała.
Post (saum) jest sposobem przerywania rutyny zaspakajania
potrzeb codziennych oraz ćwiczenia ciała i ducha. Chodzi tu o umocnienie
dyscypliny wewnętrznej i siły moralnej. Post obowiązuje wszystkich dorosłych
wiernych, zdrowych na ciele i umyśle, żyjących w warunkach, które pozwalają im
znosić post bez szkody dla zdrowia.
Gdy nastaje Ramadan zostają otworzone wrota raju, zaś
wrota piekieł zostają zamknięte, Szejtany (diabły) przykute są łańcuchami.
Wyjątkowe wartości postu dla wiernego to otworzenie wrót raju dla czyniących
przykazane i dobre uczynki, zamknięcie wrót piekła oraz przykucie i splątanie
łańcuchami diabłów.
Wyjątkowość tego miesiąca to nadzieja na nagrodę dla tych
co pościli w Ramadanie, przebaczenie człowiekowi jego poprzednich grzechów,
przybliżenie do Allaha.
Każdy dobry uczynek człowieka jest powiększany i tak za
jeden dobry dziesięć, i tak do siedmiuset. Poszczącemu dane są dwa szczęścia:
szczęście - radość kiedy kończy post posiłkiem i radość iż w Dniu
Zmartwychwstania spotka swego Pana Stwórcę,
Post jest tajemnicą, którą znają tylko poszczący i Allah
(dżelle sznuhu):
"...post jest tarczą chroniącą sługę Allaha przed
ogniem piekielnym..."
Post w miesiącu Ramadanie jest jednym z filarów islamu,
bez którego wiara zaczyna się chwiać.
Każdej nocy tego niezwykłego miesiąca Prorok Muhammad
(SAAW) miał zwyczaj celebrować specjalne nabożeństwa, szczególnie długie,
recytował w tym czasie partie Koranu tak, że całość przerecytował w ciągu
miesiąca. Te nabożeństwa połączone z recytacją Kur'anu nazywają się Salat
at-Tarawih lub Salat al-Kijam. Pierwszego Szawala rano wszyscy zbierają się w
meczetach na specjalnym nabożeństwie, na wspólną modlitwę świąteczną Ramadan
Bajram (IED Al-Fitr).
Podczas trwania ramadanu w ciągu dnia
następuje niejakie spowolnienie życia, wiele instytucji jest zamkniętych w
okolicach południa i otwartych z powrotem późnym wieczorem aż do godzin
nocnych. Oczywiście zamknięte są przez cały dzień lokale gastronomiczne. Nawet
piętra restauracyjne w centrach handlowych świecą pustkami - światło jest
wyłączone, a krzesła ustawione na stołach. Niemniej nie należy całego czasu
postu np. po prostu przespać, gdyż wówczas poszczenie nie byłoby żadnym
osiągnięciem wiernego.
W odrobinę spowolnionej, letargicznej atmosferze dzień
chyli się ku końcowi. Wraz z zachodem słońca muzułmanie zasiadają do obfitego
posiłku zwanego iftar. Ma on uroczysty, wesoły charakter - spożywa
się go często w szerokim gronie rodziny i przyjaciół. Pod wieczór wszyscy spieszą
na iftar, zapraszają się nawzajem do swoich domów lub restauracji.
Często post przerywa się tradycyjnie daktylem, którego spożycie
rozpoczyna iftar. Podczas iftaru je się
charakterystyczne dla tego czasu słodycze, takie jak choćby kunafa,
czyli ciastko z orzechami. Przed świtem spożywa się natomiast posiłek
zwany suhur. W telewizji często podaje się przepisy na różne dania
na okres ramadanu, które są odpowiednio pożywne i dostarczające właściwych
składników odżywczych. Podobnie postępuje się w odniesieniu do napoi.
Ramówka telewizyjna na okres ramadanu ulega zmianie i jest
kwestią, budzącą zawsze wielkie emocje. Poza wspomnianymi wyżej programami o
tematyce religijnej czy kulinarnej, o prawo do emisji walczą między sobą różne
seriale. Zwiększona oglądalność choćby w porze iftaru sprawia,
iż batalie o widzów w trakcie ramadanu zawsze toczą się w
atmosferze wielkich emocji. Doszło nawet do tego, iż w 2006 roku aktorka Iman
Ayoub chciała popełnić samobójstwo po tym, jak dowiedziała się, iż serial z jej
udziałem nie zostanie wyemitowany w Egipcie podczas ramadanu.
Specjalna ramówka telewizyjna to nie jedyna zewnętrzna
oznaka nadejścia ramadanu. Nawet poszczególne programy są wówczas
poprzetykane specjalnymi reklamami, wykupionymi przez różne koncerny, zawierającymi tradycyjne życzenia ramadanowe dla widzów - Ramadan Karim. Ozdobne kartki z wykaligrafowanymi napisami Ramadan Karim wysyła
się również swoim bliskim.
Miasta są często specjalnie na ten czas przystrajane. Pnie palm okręca się kolorowymi lampkami, symbolem ramadanu są również lampiony zwane fanus.
Także wystawy sklepowe ozdobione są dekoracyjnymi napisami Ramadan Karim, świecącymi księżycami i gwiazdkami. W wielu miejscach odbywają się publiczne przedstawienia, często przygotowywane przez młodzież, opowiadające historie z Koranu itp.
Na czas ostatnich 10 dni ramadanu przypada tak zwana Noc Przeznaczenia (Laylat al-Qadr). Uczeni nie są zgodni, kiedy dokładnie ona wypada. Wiadomo, że jest to dzień nieparzysty, a więc 21., 23., 25. lub 27., ale który konkretnie, tego ostatecznie nie ustalono. Najczęściej przyjmuje się dzień 27. Noc Przeznaczenia została ustanowiona na pamiątkę objawienia Mahometowi pierwszych wersetów Koranu. Wówczas, według
muzułmanów, Bóg określa ludzki los. Stąd wielu z nich spędza ten dzień na
gorliwych modłach w meczecie, by wyprosić u Najwyższego jak najlepszą
przyszłość. Noc Przeznaczenia jest uważana przez wiernych za najlepszą
noc w roku
.
Koniec postu ukoronowany jest świętem Id al-Fitr,
drugim w hierarchii ważności świętem islamu po Święcie Ofiarowania (Id
al-Adha
), nazywanym często Małym Świętem. Po wspólnej modlitwie w meczecie
wierni udają się w odwiedziny do swoich rodzin i przyjaciół, składają sobie
życzenia, obdarowują prezentami, jedzą łakocie itp. Wówczas rozdaje się również
jałmużnę ubogim, by oni także mogli w pełni doświadczyć radości tego święta
oraz na znak ogólnego pojednania i solidarności między ludźmi. W sklepach różne
artykuły opatrzone są etykietkami "doskonałych prezentów na
ramadan"
, z tej okazji przedstawiane są również klientom różne
specjalne oferty i obniżki cen.
Wierny w podzięce dla Boga za zesłane łaski może też
pościć w inne dni niż te przypadające na ramadan.
Ramadan to
czas szczególny w życiu muzułmanów, częstokroć bardzo przez nich wyczekiwany.
Dla niemuzułmanów może się to wydawać niezrozumiałe - jak można z radością
oczekiwać kilkudziesięciu dni bardzo restrykcyjnego, trudnego postu? W końcu
wiele krajów z kręgu kultury islamu leży dodatkowo w strefie bardzo ciepłego
klimatu - powstrzymanie się od picia przez cały dzień przy temperaturze
powietrza ok. 50°C to prawdziwy sprawdzian samozaparcia. Niemniej jednak
muzułmanie cieszą się na ten czas, gdyż jest on dla nich wyjątkową możliwością
poświęcenia się w imię Boga, okresem pracy nad samym sobą, samodoskonalenia
się, pomocy innym, naprawy własnych grzechów, zwrócenia się do Boga.
Przebywanie podczas ramadanu w kraju muzułmańskim jest bardzo
ciekawym przeżyciem. Z szacunku dla przekonań innych należy również pamiętać,
iż nie wolno wówczas jeść czy pić w miejscach publicznych.
Od wieków post w ramadanie budzi zainteresowanie niemuzułmanów, pewną fascynację, ale i respekt. Wypełniając obowiązki wobec swej wiary, poszczący muzułmanin stanowi wspaniały symbol
wytrwałości i pobożności wyznawców islamu.

Tęczowe podróże: Tęczowe kawały...

Hotel, recepcjonista zagaja do nowo przybyłej pary:
- Urlop?
- Tak...
- A dzieci państwo posiadają?
- Posiadają...
- A to tym razem państwo nie zabrali?
- Nie zabrali...
- Tylko we dwoje? Romantyczny wypad!
- Tak...
- A kto został z dziećmi?
- Żona.

Tęczowe podróże: Tęczowe kawały...

Autobus z wycieczką zbliża się do granicy.
– Piwo! Siku! – po raz któryś z rzędu rozweseleni pasażerowie zmuszają kierowcę do zatrzymania.
Po dłuższej chwili, gdy już z powrotem zajęli miejsca w autokarze, kierowca pyta głośno:
– Czy kogoś wam nie brakuje?
Cisza. Po przekroczeniu granicy do kierowcy podchodzi mężczyzna i lekko bełkocząc mówi:
– Nie ma mojej żony...
– No przecież – wścieka się kierowca – przed odjazdem pytałem, czy kogoś wam nie brakuje!
Na to facet:
– Ale mnie jej nie brakuje, tylko mówię, że jej nie ma...

sobota, 5 lipca 2014

Tęczowe podróże: Tęczowe mapy...

Kayaköy


Kayaköy, coraz częściej znane jako miasto duchów jest jednym
z najbliższych Fethiye i jest  warte
uwagi ze względu na historyczne znaczenie, jak i  na piękne naturalne otoczenie morza, lasów,
równin i wzgórz. 
Kaya oznacza skałę i nazwę miasto zawdzięcza od skalistej
ziemi na której zostało zbudowane pod tureckim reżimem. Ten teren przyciągał
wiele cywilizacji w ciągu dziejów. Pierwszą datuje się na V w. p.n.e. Przeszło
przez okresy licyski, rzymski, bizantyjski, otomański.
Pierwszą rzeczą jaką tu zobaczysz są ruiny greckiego miasta. Gdy
Turecka Wojna o Niepodległość zakończyła się zwycięstwem Turków, wrogość rosła
między nimi i Grekami walczącymi na antolijskim terenie, społecznościami, które tak naprawdę przez wieki żyły obok siebie szczęśliwie w przyjaźni. Aby zakończyć konflikt pomiędzy turecką a grecką
administracją zostało podpisane porozumienie. Ortodoksyjna populacja grecka z
Levissi (jak nazywana była oryginalnie Kaya) została odesłana do Grecji,
podczas gdy Turkowie żyjący w Grecji byli odesłani tutaj. Miasteczko Kaya
zostało opuszczone w wyniku porozumienia turecko – greckiego, społeczeństwo
wymieniło się 30 czerwca 1923 r. Kiedy Turkowie przybyli nie mogli osiąść w
miasteczku i przenieśli się na dolne równiny. W rezultacie pojawiło się
miasteczko duchów. 
Wciąż stoją tam dwa kościoły i są warte odwiedzenia. Główna
bazylika Panaya Piryiotissa wciąż ma freski, mozaikowe podłogi oraz marmurowe
ołtarze. Na zewnątrz kościoła jest mały budynek zawierający ludzkie kości. Kiedy
Grecy opuszczali te ziemie ekshumowali zwłoki przodków i wzięli ze sobą ich
czaszki. Uważa się, że obydwa kościoły, wyższy i dolny, zostały wybudowane we
wczesnym okresie bizantyjskim, około roku 1883.
Miasteczko Kaya zawiera około 1000 domów, 2 duże kościoły, 14
kaplic i 2 szkoły, które przetrwały w większej części do dzisiejszego dnia.
Domy wybudowane są na zboczu, nie nachodzą więc na siebie i pokazują atrakcyjną
prostotę lokalnej architektury tamtego czasu. Lokalni, uzdolnieni rzemieślnicy
zbudowali te wszystkie domy i cysterny zbierające wodę z deszczu. Jest tam
nawet klasztor Afkula, który znajduje 3 kilometry na zachód od miasteczka.